วันไหว้พระจันทร์ ฉางเอ๋อ และยานอวกาศของเขา
“你问我爱, 你有多深…月亮代表我的心” พูดถึงวันไหว้พระจันทร์ก็ทำให้นึกถึงเพลงนี้ขึ้นมา* จะเห็นได้ว่าคนจีนให้ความสำคัญกับพระจันทร์อยู่นะ แต่ “วันไหว้พระจันทร์” ชื่อในภาษาจีนไม่ได้มีความหมายเกี่ยวกับพระจันทร์เลยค่า
วันไหว้พระจันทร์ ภาษาจีนใช้คำว่า 中秋节 Zhōngqiū Jié (จงชิวเจี๋ย) มาจากคำศัพท์ 3 คำนี้ประกอบกัน
- 中 zhōng (จง) กลาง
- 秋 qiū (ชิว) ฤดูใบไม้ร่วง
- 节 jié (เจี๋ย) เทศกาล
เมื่อรวมกันจึงมีความหมายว่า เทศกาลกลางฤดูใบไม้ร่วง เหมือนในภาษาอังกฤษที่เรียกเทศกาลนี้ว่า Mid-Autumn Festival ส่วนในภาษาไทย เป็นการเรียกโดยอิงจากพิธีไหว้พระจันทร์ที่ชาวจีนทำในวันนี้นั่นเองค่ะ
เทศกาลไหว้พระจันทร์ ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8 หรือวันเพ็ญเดือน 8 ตามปฏิทินจันทรคติ ตามปฏิทินสากลจะอยู่ในเดือนกันยายนหรือตุลาคม ซึ่งในประเทศจีนตรงกับกลางฤดูใบไม้ร่วงพอดี
วันไหว้พระจันทร์…ชาวจีนทำอะไรบ้าง?
ในศตวรรษที่ 21 ชาวจีนอาจไม่ได้ให้ความสำคัญของเทศกาลไหว้พระจันทร์เหมือนในอดีต แต่เทศกาลไหว้พระจันทร์ก็ยังเป็นหนึ่งในเทศกาลที่ชาวจีนตั้งตารอมากที่สุด เพราะทางการจีนกำหนดให้เทศกาลนี้เป็นวันหยุดยาว ชาวจีนที่ออกมาทำงานต่างเมืองจึงรอคอยโอกาสนี้เพื่อจะได้เดินทางกลับบ้านเกิดและใช้เวลาร่วมกับครอบครัว ส่วนคนที่ไม่ได้เดินทางกลับบ้านก็จะใช้โอกาสนี้เดินทางท่องเที่ยวแทน
ฉางเอ๋อกับยานอวกาศของเขา
เราคงคุ้นหูกับชื่อ เทพธิดาฉางเอ๋อ จากตำนานกระต่ายบนดวงจันทร์ ที่มีตำนานเล่าขานกันหลากหลาย ทำให้เห็นได้ว่าชาวจีนโบราณมีความผูกพันกับ “ดวงจันทร์” ไม่น้อย นอกจากเทศกาลไหว้พระจันทร์แล้ว ก็ยังมีบทกวี วรรณกรรม และตำนานอื่นๆ อีกมากมายที่เกี่ยวกับดวงจันทร์
จนมาถึงปัจจุบันที่เข้าสู่ยุคแห่งการสำรวจอวกาศ จีนก็ได้ตั้งชื่อยานสำรวจดวงจันทร์ลำแรกตามชื่อของ “ฉางเอ๋อ” เทพธิดาแห่งดวงจันทร์ โดยมียานลำแรกคือ ยานฉางเอ๋อ-1 (嫦娥一号) ที่เริ่มปฏิบัติการณ์ในปี ค.ศ. 2007 จนถึงยานรุ่นล่าสุดคือ ยานฉางเอ๋อ-5 (嫦娥五号) ที่ลงจอดบนดวงจันทร์ในวันที่ 9 มกราคม ค.ศ. 2020 และเก็บตัวอย่างวัตถุจากดวงจันทร์และนำกลับสู่โลกเป็นครั้งแรก ยิ่งกว่านั้นยานฉางเอ๋อ-5 ยังถือเป็นยานลำแรกในรอบ 44 ปี ที่มนุษย์ส่งไปเก็บวัตถุตัวอย่างบนดวงจันทร์ สร้างความภาคภูมิใจแก่ชาวจีนเป็นอย่างมาก
Credit: BBC
ในคืนวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8 ที่ตรงกับเทศกาลไหว้พระจันทร์ เป็นคืนเดือนเพ็ญที่พระจันทร์เต็มดวงลอยเด่นบนท้องฟ้า กล่าวกันว่าคืนนี้พระจันทร์จะกลมโตและส่องสว่างงดงามที่สุดในรอบปี ในบางพื้นที่ก็จะมีการไหว้ขอพรจากดวงจันทร์ โดยมักเริ่มตั้งโต๊ะบูชาตั้งแต่ตอนหัวค่ำที่ดวงจันทร์ปรากฏบนท้องฟ้าไปจนถึงประมาณ 4-5 ทุ่ม รวมทั้งมีการจุดโคมด้วย
中秋节快乐！(Zhōngqiū jié kuàilè จง-ชิว-เจี๋ย-ไคว่-เล่อ) สุขสันต์เทศกาลไหว้พระจันทร์ค่าา
*เพลง 月亮代表我的心 พระจันทร์แทนใจฉัน ของเติ้งลี่จวิน
