ทักทายคนจีนให้เหมือนคนจีน
รู้ไหมว่าคนจีนไม่ค่อยพูดคำว่า 你好! เหมือนคนต่างชาติหรอกนะ นอกเสียจากว่าเป็นการพบกันครั้งแรก เช่น มีคนแนะนำเราให้รู้จักกับอีกคนเป็นครั้งแรก ถ้าไม่รู้จะเรียกฝ่ายตรงข้ามว่ายังไง ก็ให้ทักว่า 你好!ไว้ก่อน
และคนจีนก็ไม่ค่อยถามสารทุกข์สุกดิบด้วยคำว่า 你好吗? (คุณสบายดีไหม) เช่นกัน มันมีในหนังสือเรียนภาษาจีนสำหรับคนต่างชาติในบทแรกๆ เพื่อให้ง่ายต่อการสอนโครงสร้างประโยค และรู้จักสื่อสารเบื้องต้นก่อนเท่านั้นเองค่ะ
จริงๆ แล้วคนจีนมีคำทักทายที่แตกต่างกันไปตามสถานการณ์ในชีวิตประจำวัน และคนต่างชาติก็มักเข้าใจผิดว่าคนจีนชอบยุ่งเรื่องส่วนตัว แต่รู้ไหม ว่านั่นเป็นการแสดงความใส่ใจของคนจีนเลยนะ และพวกเขาก็ถ่ายทอดความรู้สึกนั้นผ่านการทักทายในรูปแบบต่างๆ ดังนี้ค่า
เรื่องการกิน
吃 (早饭/午饭/晚饭) 了吗? กินข้าว (เช้า/เที่ยง/เย็น) หรือยัง
เป็นประโยคพื้นๆ ที่ใช้กันบ่อย หากเราสนิทกับคนๆ นั้น หรือเจอหน้ากันเป็นประจำ
ทำธุระหรือกำลังไปไหน
ปกติแล้วถ้าเจอคำถามแบบนี้ เราไม่ต้องตอบให้ตรงคำถามก็ได้ เพราะเป็นแค่การทักทาย เป็นการเริ่มต้นบทสนทนาเท่านั้นเอง เช่น เห็นเพื่อนกำลังเดินอยู่ เราก็ถามไปได้ว่า 去哪呀? (ไปไหนหรอ) เพื่อนอาจจะตอบแค่สั้นๆ ก็ได้ เพราะใจจริงแล้ว เราไม่ได้อยากรู้หรอกว่าเขาจะไปไหน แค่เอ่ยทักทายกันเท่านั้น หรือถ้าเจอใครกำลังเร่งรีบตอนเช้า ก็ถามได้ว่า 去上班啦? (ไปทำงานหรอ) ด้วยน้ำเสียงสงสัยนิดนึง หรือบางสถานการณ์ถามว่า 在干嘛那 (ทำอะไรอยู่หรอ) เป็นวิธีถามที่จี๊นจีนสุดๆ เวลาที่ต้องการจะเริ่มต้นบทสนทนากับเพื่อน
เรื่องของสุขภาพ
คำถามที่ใช้แทน 你好吗? ได้ดีที่สุดคือ 最近怎么样? / 最近好吗? แปลว่า ช่วงนี้/หมู่นี้เป็นยังไงบ้าง
แค่เติมคำว่า 最近 เข้าไป ก็ทำให้ดูดีขึ้นเป็นกอง และยังเป็นประโยคที่ใช้บ่อยมากด้วย เราจะถามประโยคนี้กับคนที่ไม่ได้เจอมาสักระยะ อย่างน้อยก็หนึ่งอาทิตย์ เพื่อถามไถ่ความเป็นไป หรือใช้เป็นคำถามเปิดบทสนทนา ไม่ว่าจะต่อหน้า ในจดหมายหรือในอีเมล์ก็ได้เช่นกัน
ถ้าจะให้เจาะจงขึ้นอีกหน่อย ก็ใช้ 最近身体怎么样? (ช่วงนี้/หมู่นี้สุขภาพเป็นยังไงบ้าง) ประโยคนี้มักใช้ถามผู้อาวุโส หรือคนที่สุขภาพไม่ค่อยแข็งแรง หรือประโยคนี้ 最近工作怎么样? (ช่วงนี้/หมู่นี้งานการเป็นยังไงบ้าง) คำตอบก็เหมือนกับเวลาเราตอบคำถาม 你好吗? นั่นล่ะค่ะ
สรุปว่า การทักทายของคนจีน ขึ้นอยู่กับสถานการณ์รอบตัวเสียส่วนใหญ่ ไม่ว่าเหตุการณ์ตรงหน้าจะมีอะไร ก็สามารถดึงมาใช้เป็นการทักทาย หรือเริ่มต้นบทสนทนาได้หมด
แล้วถ้าต้องทักทายใครสักคนที่ตำแหน่งสูงกว่าเรา หรือคนที่เราให้ความเคารพล่ะ ง่ายๆ เลยก็คือ ตำแหน่ง + 好 หรือเรียกแค่ตำแหน่งของคนๆ นั้นก็พอ เช่น 老师好! (สวัสดีคุณครู) , 刘总早! (อรุณสวัสด์ ผู้จัดการหลิว) ในครั้งแรกที่เจอ ส่วนในครั้งต่อๆ ไป เราแค่เรียกชื่อพร้อมผงกหัวและยิ้มให้ก็ได้ค่ะ เช่น 张老师! , 刘总! (总 ย่อมาจาก 总经理 ที่แปลว่า ผู้จัดการ)
ปัจจุบันคนจีนอินเตอร์กันมากขึ้น คนรุ่นใหม่ก็พูดภาษาอังกฤษได้มากขึ้น บางครั้งการทักทาย ก็อาจใช้ภาษาอังกฤษไปเลย เช่น Hi / Hello และใช้คำว่า 拜拜 (บ๊ายบาย) แทน 再见! ยังมีคำทักทายตอนเช้าที่คนต่างชาติมักใช้กัน และทำให้เราใช้ภาษาจีนได้เหมือนคนจีนสุดๆ นั่นก็คือคำว่า “早!”
สุดท้ายอยากจะบอกพวกเราว่า “ภาษาดิ้นได้” นะคะ ดังนั้นกฎเกณฑ์ที่เขียนมาทั้งหมด เราไม่จำเป็นต้องท่องจำเป๊ะๆ หรอก ลองหยิบไปปรับใช้กับสถานการณ์จริงตรงหน้าดู เพื่อให้มันเป็นธรรมชาติและดูจริงใจมากที่สุด เพราะการทักทาย คือ การเริ่มต้นมิตรภาพใหม่ๆ นั่นเองค่ะ